Theo như truyền thuyết được truyền tai nhau bởi người dân địa phương, cái tên “Cát Bà” ngày xưa vốn được gọi là “Các Bà”. Bởi ngày xưa, đây là hòn đảo mà những người bà, người mẹ, người chị làm hậu phương vững chắc cho các ông đánh giặc ở hòn đảo lân cận. Cái tên “Cát Bà” chính là cách gọi lệch của tên gọi đảo “Các Bà” theo ngày xưa.

Vườn quốc gia Cát Bà đã được UNESCO công nhận là Khu dự trữ sinh quyển của thế giới vào năm 2004. Nơi đây được biết đến như là lá phổi của cả thành phố. Vườn quốc gia Cát Bà có diện tích lên đến 15.200ha, sở hữu 741 loài thực vật và 282 loài động vật, trong đó đặc biệt có Voọc đầu vàng là loài đặc hữu chỉ có ở Cát Bà. Nếu bạn là một người yêu thích khám phá các loài sinh vật và thực vật thì Vườn quốc gia Cát Bà chính là điểm đến tuyệt vời dành cho bạn.

Bên cạnh sự xinh đẹp của các vùng biển, hệ thống hang động ở Cát Bà cũng góp gần thu hút khách du lịch bởi sự đa dạng của nó. Có bốn hang động chính ở đảo Cát Bà là: Hang Quân Y, động Trung Trang, động Hoa Cương, động Thiên Long. Mỗi hang động đều mang một vẻ đẹp riêng. Hang Quân Y mang vẻ đẹp vừa hoang sơ, vừa chân thực, đậm dấu ấn lịch sử bởi nơi đây từng đóng vai trò là bệnh viện dã chiến trong kháng chiến chống Mỹ. Động Trung Trang thu hút du khách bởi vẻ đẹp tự nhiên hoang dã của nó. Động Hoa Cương có kết cấu phần bên trong là những nhũ thạch đá óng ánh như kim cương, mang lại một vẻ đẹp rực rỡ. Động Thiên Long với không gian tầng tầng, lớp lớp được tạo nên bởi mẹ thiên nhiên thách thức sự khám phá của du khách. Động Trung Trang và Hang Quân Y là nơi được du khách đến tham quan nhiều nhất vì nằm gần vườn quốc gia Cát Bà, rất thuận tiện khi có thể kết hợp khám phá rừng và hang động.

Tuyến đường xuyên đảo Cát Bà chạy dọc từ bến phà Cái Viềng đến thị trấn Cát Bà (Cát Hải, Hải Phòng) có chiều dài khoảng 20km. Đây là một trong 11 công trình trọng điểm của thành phố Hải Phòng, với kinh phí đầu tư hơn 1000 tỷ đồng. Con đường đáp ứng với nhu cầu du lịch ngày càng tăng của quần đảo Cát Bà.

Trên dọc tuyến đường xuyên đảo có 3 đồi vọng cảnh ven biển. Nơi đây là không gian để du khách vừa nghỉ chân, vừa ngắm nhìn cảnh biển của Cát Bà. 

Nhiều đoạn đường trên tuyến uốn lượn và tiếp giáp với biển là nơi phù hợp với các phượt thủ đam mê khám phá.

Pháo đài thần công được xây dựng năm 1946, nằm ở vị trí trọng điểm cửa ngõ Biển Đông thuộc đảo Cát Bà, thành phố Hải Phòng. Nơi đây được xây dựng với mục đích quân sự - bảo vệ vùng biển Đông của Việt Nam vào thời kì chống Pháp và chống Mỹ. Hiện nay Pháo đài thần công đã trở thành một điểm đến du lịch hấp dẫn bởi những dấu ấn lịch sử còn sót lại nơi đây. Bên cạnh đó, khi đứng trên đài quan sát có nhìn được vẻ đẹp toàn cảnh đảo Cát Bà từ trên cao.