Lễ hội làng cá 31/3 ở Cát Bà là sự ghi nhớ sự kiện ngày 31 tháng 3 năm 1959, trong chuyến hành trình thị sát biển đảo Đông Bắc của Tổ quốc, từ hướng Bắc thuộc tỉnh Quảng Ninh, tàu đưa Chủ tịch Hồ Chí Minh đến hai huyện đảo là huyện Cát Bà và huyện Cát Hải. Chủ tịch Hồ Chí Minh đã động viên nhân dân đẩy mạnh tăng gia sản xuất để đời sống nhân dân ngày càng ấm no, hạnh phúc hơn. Đồng thời Người cũng căn dặn “Rừng vàng, biển bạc của ta, do nhân dân ta làm chủ”.

Từ đó đến nay, ngày 31 tháng 3 hàng năm đã trở thành ngày hội của huyện đảo, cũng đúng dịp ngày truyền thống của ngành Thuỷ sản Việt Nam, khai trương mùa du lịch Cát Bà và cũng là thời điểm bắt tay vào vụ Nam của ngư dân trên đảo.

Lễ Cầu ngư truyền thống của ngư dân vùng biển với những nghi thức truyền thống mang tính tâm linh, thành kính của người dân miền biển. Lễ Cầu ngư là dịp để bà con ngư dân thể hiện sự biết ơn với thần biển, chư vị Tiên Linh, sơn thần, thổ địa, người có công hộ quốc, độ trì cho người dân miền biển và cầu cho một năm mưa thuận, gió hòa, tôm cá bội thu, dân chúng được an vui, phát đạt.

Lễ phát động ra quân khai thác vụ cá Nam và thả con giống tái tạo nguồn lợi thủy sản. Đây là hoạt động thiết thực hằng năm của huyện đảo Cát Hải nhằm thực hiện lời dạy của Chủ tịch Hồ Chí Minh khi Người “Rừng vàng, biển bạc của ta, do nhân dân ta làm chủ”.

Một hoạt động không thể thiếu trong lễ hội Làng cá truyền thống là hội thi đua thuyền Rồng trên biển. Mỗi năm, hội đua thuyền được tổ chức với quy mô khác nhau. Đua thuyền Rồng trên biển mang ý tưởng chủ đạo là thuyền Rồng từ biển Cát Bà vươn khơi, nối vòng tay bè bạn, thân ái với mọi miền Tổ quốc. Hội đua thuyền không chỉ là một trò chơi đơn thuần, nó còn là sự khẳng định trí tuệ, sự khéo léo, sự đoàn kết cộng đồng và sức mạnh dẻo dai của con người trong quá trình bảo vệ và chinh phục biển cả.

Cho đến ngày nay lễ hội làng cá 31/3 ở Cát Bà vẫn mang đậm những đặc trưng văn hóa biển. Lễ hội còn thể hiện truyền thống của dân tộc Việt Nam uống nước nhớ nguồn và thông qua lễ hội thắt chặt thêm tình đoàn kết gắn bó giữa các ngư dân làng chài ven biển.